Homepagina

Het is zondagochtend, tien voor half tien. Ik zit nog wat te suffen, nog niet helemaal klaar voor de wereld. De deurbel gaat, iemand anders is dat blijkbaar wel. Als ik open doe zie ik twee jehova’s staan, een vrouw en een meisje van een jaar of zestien. Je ziet gelijk waar ze van zijn, maar waar dat nou in zít? ‘Goedemorgen mevrouw.’ ‘Het is nog aardig vroeg’, mompel ik. ‘Het is nooit te vroeg voor het woord van God’, opent de vrouw haar offensief. Ik ben nog niet goed wakker, mijn afweer staat niet aan dus ik blijf houdingsloos met mijn koffie in de deur staan.

‘Je vader is bij de buurvrouw ingetrokken’, zegt mijn moeder als ik haar bel. ‘Wwatt?’ ‘Hij is bij haar van hiernaast gaan wonen’, herhaalt mijn moeder geduldig. Ik laat de woorden door mijn hoofd rollen, op zoek naar hun betekenis. Dat mijn vader dat in zich had had ik niet gedacht.

Vroeger dronk ik wijntjes met Jos, mijn beste vriend van toen. Tot diep in de nacht bespraken we politieke en maatschappelijke situaties waar we geen bal verstand van hadden. Grote meningen omfloerst door naïviteit die je verliest als je ouder wordt. De wereld moest beter en wij wisten hoe. We voerden actie tégen sinaasappels uit Zuid-Afrika, vóór zuivere koffie uit Nicaragua, demonstreerden tegen racisme en kernraketten en riepen op tot solidariteit in rokerige zaaltjes. Privé struikelden we over scharrels die het nét niet waren tot Jos op een dag beet had. Ze was net negentien, tien jaar jonger dan hij. Ze woonde nog thuis met elf broertjes en zusjes en wapperde politieke statements weg met ‘ga nou niet weer zo [...]

‘Ik had een wietplantage,’ zegt ze. “Niet zo zeer mijn planten maar ze warren mijn verantwoording zei de rechter omdat het appartement op mijn naam stond.’ Ze voldoet aan bijna alle clichés van het hockeymeisje op leeftijd uit een gegoede buurt. Haar gestylede haar doet in de verte denken aan de coupe van Beatrix, de vermoedelijk echte parels glanzen zachtjes in haar hals en ze praat met het accent dat gebruikelijk is in die prijsklasse.

Het is kerstmis, twee heerlijke dagen lang. Een fantastisch vooruitzicht, maar het is nog wel héél vroeg in de ochtend. Zachtjes doen om niemand wakker te maken. Hij loopt naar het raam en schuift het gordijn opzij, stel je eens voor dat… Nee, sneeuw is er niet, maar da’s niet erg.

‘Ik heb drie relaties gehad de afgelopen vier jaar, twee dood, één verbroken. Met mannen waren die relaties, ik ben homo. Niet dat ik één dag in de kast heb gezeten want mijn moeder had op de lagere school al door wat voor vlees ze in de kuip had. Dus op dat strafbankje heb ik nooit gezeten.‘

Mijn nieuwe liefde brengt een bonus in: een zoon van bijna negentien. Zowel vader en zoon gaan zich verplaatsen van het Oosten naar het Westen van het land, naar Big City Rotterdam. Met de vader ga ik een huis kopen maar de bonus wil zelfstandig zijn en op kamers. ‘Dan zoeken we toch even een kamer voor je’, zeg ik optimistisch, niet gehinderd door enige kennis van zaken op dat vlak.

‘Ik had een date’, zegt ze, ‘met een biker van zo’n motorclub’ en giechelt een beetje. Da’s niet zo gek want ze is altijd een heel braaf meisje geweest, totdat haar John haar na vierentwintig jaar liet zitten om ‘het leven te gaan leven’. ‘Dat kan ik ook, hoor’, riep ze en kocht spannende truitjes en ging daten. Ze doet stoer, maar eigenlijk zit ze bij elke date met samengeknepen billen heel erg niet aan John te denken.

Voor mijn ouders betekende opvoeden vooral vertellen wat je niet goed deed en nooit vertellen wat je wel goed deed. Gemeten op een pedagogische schaal van nul tot tien scoorden ze een drie. Ik heb geleerd hoe ik mijn tanden moest poetsen, mijn kleren moest vouwen, mijn kamer op moest ruimen en meer van dat soort praktische vaardigheden maar geen enkel inzicht in hoe ik moest leven. Ik ging uit huis met goedbeschouwd twee lege koffers…

Hij gaat dood… mijn vriend Harry. Hij ligt in een hospice, van honderd naar nul in een week of wat. Zesenvijftig, da’s geen leeftijd om dood te gaan, dat vond hij zelf ook. ‘Zesenvijftig…dat gaat toch nergens over’, zei hij, ‘God ziet wat in me, of juist niet dat hij dit doet.’ Ik weet zeker dat hij, er gemakshalve van uitgaand dat er een God bestaat die hem als Harry ontvangt, onmiddellijk de discussie aangaat. ‘Wat zijn dit voor praktijken? Als we zo met elkaar omgaan wordt het natuurlijk niks, waar gaat het heen met dit land’... of met deze wolk, want hij moet natuurlijk even wennen aan zijn nieuwe behuizing.

‘Het leven is één grote desillusie.’ Ze zitten samen in de woonkamer, zij met de krant, hij met wijn, een fles. Ach Jezus, daar gaan we weer. Die plaat zet hij nou al maanden op. ‘Ooh ja?’ zegt ze dan ook, onwillig om zich los te maken uit haar dagelijkse portie wereldleed. ‘Als je jong bent weet je nog niks, dus neem je welgemoed een aanloop richting een leven vol verlangens, dromen en idealen. Niet wetende dat het een fuik is die definitief achter je dichtklapt.

Eén van mijn neven heette Leo, hij was de zoon van een zus van mijn vader. Leo was een paar jaar ouder dan ik en doofstom. Als kind vond ik hem raar zoals kinderen alles wat anders is raar vinden. Hij produceerde een onverstaanbaar ritme van te harde klanken. Ik zag hem regelmatig bij mijn oma, op zaterdagmiddag. Hij gorgelde mijn naam als hij me zag en begon een verhaal vol wegglijdende klinkers. Hij wilde zo graag zijn verhalen vertellen, maar ik verstond hem nooit, alleen zijn moeder kon zijn klankconcert vertalen.

‘Vrouwen, da’s niks, ik begin d’r niet meer aan. Ja, een neukertje natuurlijk, das logisch… Hij is groot en Antilliaan en ondanks de bewolking draagt hij een zonnebril. Hij gaat verder met zijn visie op vrouwen tegen een man naast hem van hetzelfde kaliber.

‘t Is een heleboel man, één meter achtennegentig lang en honderdvier kilo zwaar. Vijf keer in de week trainen levert een gespierd, goed geproportioneerd lijf op, dat zag ik al wel op de foto’s. Boksen, karate, conditie- en krachttraining. En dat naast een baan als topmanager ‘kweeniewat’ bij een elektriciteitsbedrijf.Zijn kop is op zich ook goed al associeer ik hem ook met zo’n Darwin-plaatje waar de ontwikkeling van aap tot mens op staat afgebeeld, de mens steeds een beetje rechterop. Hij lijkt op de middelste, zo’n tussenvorm, niet onaardig maar nog niet helemaal af.

Ze wachten met zijn tweeën in de aula tot de kist met het lichaam van buurman Jan wordt binnengebracht. Wat verkreukeld zitten ze naast elkaar in de te witte, strakke aula in hun uit de mottenballen opgeduikelde zondagse pakken. De aula ademt de efficiënte sfeer die emoties binnen de perken houdt en de abstracte kunst aan de wanden wil je doen geloven dat doodgaan niks erg is.

Dans met struikelende voeten de ongedanste passenLeef met bonkend hart de ongeleefde liefdesVertel in hortende zinnen de onvertelde verhalenVerhef nog één keer je stem en schreeuw, schreeuw het uit!
Vergeet me niet Vergeet me nooit, alsjeblieft!Tekst: Marga de Waard Foto: Edith de Bruijn

Hij zit op een Hollandse camping aan de Moezel voor zijn camper. Hij draagt een sportbroekje waarvan alleen de pijpen zichtbaar zijn. De rest wordt gecamoufleerd door een enorme hangbuik met middendoor een groot rood litteken dat van zijn borst naar zijn buik loopt. Een aantrekkelijk plaatje is het niet.‘Ik weet wel wat jij denkt’, zegt hij opeens tegen me. Hij heeft me blijkbaar zien kijken. ‘Dit is mijn trofee’ en hij wijst naar het litteken.

‘Zo, daar zijn we weer met zijn allen, wat fijn weer! Ik stel voor dat we elkaar eerst even bewust groeten. Draai jezelf naar je rechterbuurman, en daarna na de linker en zeg:‘’Goeiemorgen, laten we er een fijne meeting van maken’’, gevolgd door de naam. Ja? Iedereen elkaar bewust gegroet? Mooi dan gaan we van start. We nemen de afgelopen week met elkaar door: wat ging er goed, wat ging er minder goed. Sjors zou jij willen beginnen?’

‘Ik ben nu negenenzestig en sinds twee jaar uit de kast. Mensen vragen me wel eens: “Weet je dat nu pas dan?” Het antwoord is ja en nee. Ik wist het maar heb het zelf niet begrepen en ik zat in een omgeving waar homoseksualiteit als een afwijking werd gezien. Mijn leven heeft een wonderlijke loop gehad. Als jongen ben ik misbruikt, een nare, zwarte periode in mijn leven. Op het moment dat ik als veertienjarige gevoelens voor jongens kreeg weet ik dat aan het misbruik. Ik was beschadigd, dacht ik. Ik kon er met niemand over praten, thuis waren we kerks en woorden als misbruik of homoseksualiteit bestonden gewoon niet, niet in ons gezin in ieder geval.

Hee meisje, tenminste, dat denk ik, dat je een meisje was van een jaar of zestien. Alleen op die leeftijd trek je onpraktische schoenen aan, gewoon omdat je ze mooi vindt. Op je hoge hakken naar je nieuwe onderkomen, een koffertje met een paar kleren, misschien had je je mooiste jurk wel bij je.

‘Ik heb weer een kookboek gekregen voor mijn verjaardag.’ ‘En is het wat?’ ‘Er staan vierentachtig recepten in om stoofpeertjes te maken. In totaal honderdtweeënzeventig bladzijden met glossy foto’s van peertjes in alle mogelijke varianten.’ ‘Vind je stoofperen lekker dan?’ ‘Het gaat, maar ik hou van koken dus ik krijg eeuwigdurend kookboeken als ik jarig ben. Maar het is dat of douchespul dat ik vind stinken…’ ‘Ik vind stoofpeertjes eng. Of je een tong in je mond hebt.’ ‘Sinds wanneer heb jij bezwaar tegen een tong in je mond?’

de tijd heeft haast, ze raast voorbij
sneller, steeds sneller
vergetelheid in haar schaduw
wachtend op mij

‘Ik heb best een goeie kop’, zegt hij tegen de spiegel, in een moment van tevredenheid met zichzelf. ‘Vrouwen vinden me best een lekker ding’. Ik krijg genoeg aanbod om de liefde uit de lendenen in de tuin der lusten te vieren tenslotte...’ Niet dat hij er veel mee doet, hij zou niet eens weten hoe.

`Zit je nou met raam open? Het is herfst hoor, tís hier koud.’ ‘Het woord kou heeft geen betekenis meer voor me, mijn temperatuur ligt consequent vijf graden boven het landelijk gemiddelde, die van vrouwen ónder de vijftig welteverstaan. Ik heb tegenwoordige een permanente brandhaard in mijn lichaam. En die haard verdampt langzaam maar zeker iedere druppel vocht uit je lichaam: uit je huid, je haar, je speeldoos…